HTTP Nedir ? HTTP Nasıl Çalışıyor ?

HTTP Nedir? : (Hyper Text Transfer Protocol) HTTP, bilginin internet üzerinden sunucudan kullanıcıya ne şekilde ve nasıl aktarılacağını gösteren bir nevi yoldur. Bu düzen ise belli bir takım kurallar ile yapılmaktadır. Her ne kadar artık bir bilgi aranmak istendiği zaman bunun birçok farklı arama motorundan yapıyor olsak da, bulunan linke tıklayıp site açılmaya başlarken tarayıcımız http’yi otomatik bir şekilde her seferinde koyar.

Günümüz internet ortamında sunucular arasında bilgi aktarımını ve bu bilginin kontrolünü sağlayan pek çok protokol mevcut bulunmaktadır. Http uzantısı, en kısa ifade biçimiyle bu protokollerin içerisinde yer alan önemli bir ifadedir. Çünkü bu uzantı olmadan herhangi bir internet ortamına girip veri almanız mümkün değildir.

HTTP Ne İşe Yarar?

İnternet kullanırken dikkat ettiyseniz bir web sitesine bağlanmaya çalışırken eğer http yazmadıysanız, tarayıcı otomatik olarak bunu alan adının başına zaten yazacaktır. Çünkü http, içerdiği protokol kurallarına göre sizin erişmek istediğiniz alana, bir komut yöneltir ve siz bu komut sayesinde web sitelerine bağlanırsınız. Bu ifade bir başka deyişle, sizin internet sitelerine bağlanmanızı sağlayan bir anahtardır.

İnternet üzerinde sunucular, kullanıcılar arasında akış olan bilgilerin ne şekilde, nasıl aktarılacağına dair kurallar ve düzen vardır. İşte bu düzeni sağlayan ise http bağlantısıdır. Bu işlemi sıralı bir şekilde anlatmak gerekirse; öncelik olarak giriş yapılmak istenen bir web sitesi ile bağlantı kurulur, bu istek web servisine iletilir, cevap gelir ve ilgili sayfa ile bağlantı gerçekleşir. İşte baştan sona geçen tüm bu yolculuğun kurallarını belirleyene ise HTTP, yani (Hyper Text transfer protocol) adı verilir.

Bağlantı sırasında web sitesi adına erişim sağlayan browser aracılığı ile bilginin olduğu web sitesi ile bağlantı kurulur. İşte bu bağlantı esnasında web programı http’ye isteğini anlatır. İsteğe cevap veren http ise kullanıcının bu isteğine göre karşı bir cevap verir ve bu cevap da web istemci bünyesinde kullanıcı ekranı önünde belirir. Eğer gönderilen bu isteğe her hangi bir cevap verilmiyor ise o zaman bir hata mesajı kullanıcıları karşılar. Eğer bağlantı gerçekleşmiş ise o vakit de http ile bağlantı bu son safhada kesilir.

HTTP Nasıl Çalışıyor?

İstemci konumunda olan bilgisayarlar ile bilginin sağlandığı sunucular arasında bir köprü oluşturan http sistemi aynı zamanda bu kaynaklar arasındaki bilgi alışverişinin kurallarını da belirlemektedir. Bu kuralların ilki, verinin güvenli bir şekilde aktarımıdır.

Her gün onlarca kez bilgisayarımızda pek çok web sitesine giriyoruz. Biz aslında bu işlemi yaparken, istemci durumunda olan bilgisayarımızla hiç de farkında olmadan çeşitli sunuculara taleplerde bulunmuş oluyoruz. Gönderdiğimiz bu talep sunucuya ulaşıyor ve sunucu da Apache, IIS gibi web sağlayıcı programları ile bizim talebimize yanıt veriyor. Tabii bu yanıtı tek başına vermiyor. Tam bu sırada http protokolü devreye giriyor ve bulunduğumuz talebin bize güvenli bir şekilde sunulmasına aracılık ediyor.

Bu iletişim aslında sadece iki kelime üzerine kuruludur. Request, Türkçe anlamı ile istek ve diğeri de response yani cevap. Kullanıcı tarafından görüntülenmek istenen adresle birlikte, sunucuya bir request yani istek yollanmış olur. Bu istek, sunucu tarafından değerlendirilir. İşin cevap kısmında eğer kullanıcının girmesi gereken bazı bilgiler varsa örneğin, kullanıcı bilgileri veya şifre gibi, sistem bunların girilmesini ister. Siz şifrenizi ve bilgilerinizi girdikten sonra yeni bir istek oluşturur tekrar sunucuya bağlanırsınız. Sunucu girdiğiniz şifre ve bilgiler doğru ise, sizin siteme giriş yapmanızı sağlar. Ve http uzantısı bu noktada size güvenli bir ortam sağlar. Şifre bilgileriniz ve diğer önemli kayıtlarınız, http bağlantısı sayesinde direk olarak sunucuya iletilmiş olur.

Örnek HTTP Oturumu

Aşağıda, bir HTTP istemcisi ile www.example.com, bağlantı noktası 80 üzerinde çalışan bir HTTP sunucusu arasındaki örnek bir konuşma bulunmaktadır.

İstemci isteği;

GET / HTTP/1.1
Host: www.example.com

Sunucu yanıtı;

HTTP/1.1 200 OK
Date: Mon, 23 May 2005 22:38:34 GMT
Content-Type: text/html; charset=UTF-8
Content-Length: 155
Last-Modified: Wed, 08 Jan 2003 23:11:55 GMT
Server: Apache/1.3.3.7 (Unix) (Red-Hat/Linux)
ETag: "3f80f-1b6-3e1cb03b"
Accept-Ranges: bytes
Connection: close

<html>
  <head>
    <title>An Example Page</title>
  </head>
  <body>
    <p>Hello World, this is a very simple HTML document.</p>
  </body>
</html>

ETag (varlık etiketi) başlık alanı, istenen kaynağın önbelleğe alınmış bir sürümünün sunucudaki kaynağın geçerli sürümüyle aynı olup olmadığını belirlemek için kullanılır.
Content-Type, HTTP mesajı tarafından taşınan verinin İnternet ortam tipini belirtir,
Content-Length, uzunluğunu bayt cinsinden belirtir. HTTP/1.1 web sunucusu, Accept-Ranges: bayt alanını ayarlayarak belgenin belirli bayt aralıklarına yönelik isteklere yanıt verme yeteneğini yayınlar. Bu, istemcinin, bayt hizmeti olarak adlandırılan, sunucu tarafından gönderilen bir kaynağın yalnızca belirli kısımlarına sahip olması gerekiyorsa yararlıdır.
Connection: close gönderildiğinde, web sunucusunun bu yanıtın aktarılmasından hemen sonra TCP bağlantısını kapatacağı anlamına gelir.

HTTP ve HTTPS Arasındaki Fark

Bu iki kavram birbirine karıştırılmamalıdır. Çünkü HTTPS‘in açılımı “Hypertext Transfer Protocol Secure” yani güvenli hiper metin transferidir. Http ile belli bir oranda güvenli veri aktarımı sağlanmaktadır. Ancak HTTPS bu güvenliğin daha da arttırılmış biçimidir. HTTPS bağlantısına sahip olmak için öncelikle SSL sertifikası alınmalıdır. Bu sertifika internet ortamında yapılan sahtekarlıkların son derece arttığı şu zamanlarda, Google tarafından sağlanan bir sertifikadır. Belli bir ücret ödendikten sonra alınır. Bu sertifikayı aldıktan sonra da HTTPS bağlantısı size Google tarafından sağlanır.

Kaynak: MediaClick & Wikipedia